.webp)
ලංකාවේ හැම වැදගත් තැනකට ම ඇතුළුවෙන්න පාරවල් දෙකක් තිබෙනවා
.
හරි පාරයි
.
හොර පාරයි
.
පාර්ලිමේන්තුවටත් එහෙම යි
.
ඒත් ඔය පාරවල් දෙකේ ම යන්න පාවිච්චි කරන්නේ අපේ ම ඡන්ද
. 2020
මහමැතිවරණයට සූදානම් වෙන වෙලාවේ මේ ගැන අපි තේරුම් ගැනීම වැදගත්
.
1978
සම්මත කරපු ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ මුල් ලියවිල්ලේ නැත්නම් ඔරිජිනල්
78
කන්ස්ටිටියුෂන් එකේ මේ හොරපාර ගැන සඳහනක් තිබුණෙ නැහැ
.
ව්යවස්ථාව සම්මත කරලා අවුරුදු
10
කට පස්සෙ
1988
දී හඳුන්වා දීපු දාහතර සහ පහළොව කියන ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සංශෝධන හරහා තමයි පාර්ලිමේන්තුවට යාහැකි හොරපාර කැපෙන ජාතික ලයිස්තුව ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවට ඇතුළත් කෙරෙන්නේ
.
අපි දන්නවා පාර්ලිමේන්තුවට මහ මැතිවරණයකින් මන්ත්රීවරු
225
ක් තේරී පත්වෙනවා
.
දිස්ත්රික්ක පදනමෙන් බැලුවහම වැඩි ම මන්ත්රීවරු පිරිසක් තේරී පත් වෙන්නෙ කොළඹ දිස්ත්රික්කයෙන්
. 2015
දී නම් ඒ් සංඛ්යාව
19
ක්
.
ගම්පහෙන්
18
ක්
.
කුරුණෑගලින්
15
ක්
.
ඒ්ත් ජාතික ලයිස්තුවෙන් මන්ත්රීවරු
29
ක් ම පාර්ලිමේන්තු එනවා
.
ඒ කියන්නෙ වැඩිම මන්ත්රීවරු තේරෙන දිස්ත්රික්කයටත් වඩා
10
ක් වැඩියෙන්
.
තව විදිහකින් කියනවා නම් අපේ පාර්ලිමේන්තුවේ මුළු මන්ත්රී සංඛ්යාවෙන්
13%
ක් විතර තේරෙන්නේ ජාතික ලයිස්තු හරහා
.
තවත් විකාරූපී සංසිද්ධියක් තියෙනවා
.
අපේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ මැතිවරණ ගැන තියෙන කිසිම කොටසක ජාතික ලයිස්තුවක් ගැන කියවෙන්නේ නැහැ
.
අඩුම ගානේ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පැවැත්වීමට අදාළ ප්රධාන පනත විදිහට සැලකෙන
1981
අංක
1
දරන පනත සහ ඒ පනතෙ සංශෝධනවලවත් එහෙම ජාතික ලයිස්තුවක් ගැන නැහැ
.
ඒත් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ
99 (
අ
)
වගන්තිය ඇතුලෙ මීට අදාළ යම් සඳහනක් තියෙනවා
.
ඒ වගන්තියේ තියෙන්නේ මෙහෙමයි
.
දිස්ත්රික්කවලින් තේරෙන
196
දෙනාට අමතරව ජාතික මට්ටමෙන් ඒ ඒ පක්ෂ නැත්නම් ස්වාධීන කණ්ඩායම් ලබන ඡන්ද අනුපාතය අනුව
,
ඉතිරි මන්ත්රී ධූර
29
න් ඒ ඒ පක්ෂයට
,
නැත්නම් කණ්ඩායමට හිමි වන ආසන සඳහා මන්ත්රීවරු තෝරා ගැනීමට
,
මැතිවරණයට තරග කරන පක්ෂ සහ කණ්ඩායම් විසින් නම් කළ පුද්ගලයින්ගේ ලයිස්තු ඉදිරිපත් කළ යුතු බව
.
ඒ ලයිස්තු මහමැතිවරණ දිස්ත්රික් නාම යෝජනා වගේ ම පක්ෂවල මහලේකම්වරු මැතිවරණ කොමිසමට ලබා දිය යුතුයි
.
මැතිවරණ කොමිසම ඒ ලයිස්තු ගැසට් මගින් පාර්ලිමේන්තු මහමැතිවරණය පැවැත්වීමට පෙර ප්රකාශයට පත්කරනවා
.
සරළව ගත්තහම ජාතික මට්ටමෙන් පත් කරන මන්ත්රීවරු
29
පත්විය යුත්තේ ඒ ලයිස්තුවල නම් සඳහන් පුද්ගලයින්ගෙන්
.
ඒක තේරුම්ගන්න ප්රජාතන්ත්රවාදය ගැනවත් පාර්ලිමේන්තු ක්රමය ගැනවත් විශේෂ දැනුමක් අවශ්ය නැහැ
.
ඒත් ප්රායෝගිකව මොකද වෙන්නේ
?
අපි
2015
මහමැතිවරණයෙන් පස්සෙ ඇති වෙච්ච තත්ත්වය විතරක් උදාහරණයකට සලකා බලමු
.
ඊට පෙර මැතිවරණවලදිත් අඩුවැඩි වශයෙන් තිබුණෙ මේ තත්ත්වයමයි
.
එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය
2015
මහමැතිවරණයෙන් පස්සෙ තමන්ට ලැබුණු ජාතික ලයිස්තු මන්ත්රීධුර
12
න්
9
කට ම ලයිස්තුවේ නම් නැති අය පත් කර එව්වා
.
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ තමන්ට ලැබුණු මන්ත්රීධුර දෙකටම ඒ වගේ නම් නැති අය පත්කළා
.
ඉලංගෙයි තමිල් අරසු කච්චි නැත්නම් ටීඒන්ඒ එක තමන්ට ලැබුණු ජාතික ලයිස්තු මන්ත්රීධූර දෙකටම පත්කළේ ලයිස්තුවේ නම් නැති අය
.
එක්සත් ජාතික පක්ෂය තමන්ට ලැබුණු ජාතික ලයිස්තු මන්ත්රීධුර
13
න් තුනකට ඒ වගේ නම් නැති අය පත් කළා
.
මේ ක්රියාදාමයෙ තියන නරකම දේ මොකක්ද
?
පක්ෂයකින් දිස්ත්රික්කයක තරග කරලා ඇතැම් අපේක්ෂකයෝ පරාජයට පත්වෙනවා
.
වඩාත් නිවැරදිව කියනවා නම් ජනතාව තීරණය කරනවා මේ මේ අය පාර්ලිමේන්තුවට යාම නුසුදුසුයි කියලා
.
දැන් මේ පිරිස පරාජයෙන් පස්සේ පක්ෂයේ ජාතික ලයිස්තුවට රිංගනවා
.
රිංගලා හොර පාරෙන් පාර්ලිමේන්තු එනවා
.
ඒ විතරක් නොවෙයි
.
වෙන පක්ෂයකින් දිස්ත්රික්කයකට තරග කරලා පැරදුන කෙනෙක් තවත් පක්ෂයක ජාතික ලයිස්තුවකින් පාර්ලිමේන්තු යන හැටිත් අපි දැකලා තියෙනවා
.
උදාහරණය ෆීල්ඩ් මාර්ෂල් සරත් ෆොන්සේකා
.
කිසිම දිස්ත්රික්ක ලයිස්තුවකින් තරග නොකරපු ජාතික ලයිස්තුවෙත් නොහිටපු සමන් රත්නප්රිය පහුගිය දවසක අහසින් පාර්ලිමේන්තුවට පාත් වුණා
.
මේක වෙන්නේ කොහොමද
?
මේ අය දේශපාලන පක්ෂ නායකත්වයන් විසින් තමන්ගේ බලතල පාවිච්චි කරලා ප්රජාත්න්ත්රවාදයේ මූලික හරය උල්ලංඝනය කරලා පාර්ලිමේන්තුවට හොර පාරෙන් යැවීම
.
මේකෙ අරමුණ පක්ෂ නායකත්වයට කීකරු පක්ෂ නායකත්වයට නැටවිය හැකි පිරිසක් පාර්ලිමේන්තුවේ ගාල් කිරීම වෙන්න පුළුවන්
.
ඒ මන්ත්රීවරු මහජන නියෝජිතයින්ට වඩා පක්ෂ නායකත්වයේ සුවච නියෝජිතවරු
. 225
න්
29
ක් මේ වගේ අය වෙන්න ඉඩ තියෙන පරිසරයක් ඇතුළෙ පාර්ලිමේන්තුවම පාර්ලිමේන්තු ක්රමයට අභියෝගයක් වෙනවා
.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පනතෙ
64(5)
වගන්තියේ ජාතික ලයිස්තු මන්ත්රීවරයෙක්ගේ අසුනක් හිස්වෙන අවස්ථාවක එය පිරවිය යුතු විදිහ සඳහන් කරලා තියෙනවා
.
ඒ සඳහනේ පුරප්පාඩුව පිරවිය යුත්තේ ජාතික ලයිස්තුවේ නම සඳහන් වී ඇති ඉතිරි පිරිසගෙන් කියලා විශේෂයෙන් සඳහන් වෙලා නැහැ
.
මේ ගුලෙන් තමයි හැම පක්ෂයක් ම පොදුවේ රිංගන්නේ
.
මේක ජනතා පරමාධිපත්ය බලය අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කිරීමක්
.
2020
මහමැතිවරණයට තරග කරන දේශපාලන පක්ෂවලට තමන් ප්රජාතන්ත්රවාදය සඳහා කැපවෙනවා නම් මේ වරද නොකර ඉන්න බවට දැම්ම ම ප්රතිඥාවක් දෙන්න පුළුවන්
.
ඒ ප්රතිඥාව පක්ෂයේ මැතිවරණ ප්රකාශයට ඇතුළත් කරලා තහවුරු කරන්න පුළුවන්
.
එතනින් නොනැවතී පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පනතේ
64(5)
වගන්තිය අලුත් පාර්ලිමේන්තුව රැස්වෙන අවස්ථාවේ
,
අඩුපාඩු සකස්කරලා සංශෝධනය කරන බවට පොරොන්දු වෙන්න පුළුවන්
.
මේක රටේ ප්රජාතන්ත්ර්රවාදයට හිතකර පහසුවෙන් කළ හැකි කාර්යයක්
.
අපේ දේශපාලන පක්ෂවලට ප්රජාතන්ත්රවාදී වෙන්න අවශ්ය නම් පක්ෂ ඇතුළෙ ඡන්දෙට ඉදිරිපත් වන විද්වතුන් වෘත්තීයවේදීන් ඉන්නව නම් ඔබටයි මේ අභියෝගය
.